به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «زرین خبر»، به گزارش زرین خبر، دوباره محرم از راه رسید و همهجا رنگ ماتم و عزا به خود گرفت، در شهرها و روستاها، علمها و بیرقها برافراشته شده و عزادار امام حسین (ع) و یاران باوفایش هستند.
شور حسینی همهجا را فراگرفته، این شور از چند روز پیش از ماه محرم در گوشهگوشه شهر به چشم میخورد، تکاپوی مردم برای برپایی هیئتهای عزاداری و سیاهپوشان درودیوار شهر گواهی بر این ادعاست که خود را آماده میکنند تا عشق و ارادت خود را به سید و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و یاران باوفایش نشان دهند.
کمکم دستههای عزاداری نیز شکل میگیرند؛ اشکها دستهدسته از راه میرسند و دستههای زنجیرزنی از آسمان تا حسینیه دل و از آنجا تا نفسهای تنگ غروب صف میکشند.
ماه محرم نیز مانند همه ایام و مناسبتهای مختلف سال، آئینهای ویژهای در نقاط مختلف کشورمان دارد و در منطقه آذربایجان و میاندوآب نیز اینگونه است.
“طشت گذاری” و اعلان عزای حسینی
نخستین آئین ویژه ماه محرمالحرام که در آستانه فرارسیدن ماه محرم در آذربایجان و میاندوآب به چشم میخورد، آئین “طشت گذاری” یا همان اعلان عزای حسینی است.
معمولاً برپایی هیئتهای عزاداری در طول سال در منازل و تکایا در غیر از ماههای محرم و صفر نیز برگزار میشود؛ اما روزهای پایانی ذیالحجه، برپایی این هیئتها شکوه و جلوه دیگری به خود میگیرد و مجالسی تحت عنوان “طشت گذاری” و اعلان عزای حسینی برگزار میشود.
آئین طشت گذاری یکی از سنتهای مردم آذربایجان و بهویژه اردبیل بوده و همه ساله در آستانه ماه محرم نیز در میاندوآب و با حضور مداحان مشهور اردبیلی برگزار میشود.
در این آئین، طشت نماد مشک سقای کربلا و آب بهعنوان نماد رود که به روی امام حسین (ع) و یارانش بسته شده، است.
در آئین طشت گذاری دستههای زنجیرزنی و سینهزنی با نوحهسرایی و حمل علمهای عزاداری، به یاد تشنگان کربلا، مشکی را پرازآب کرده و آن را به همراه
طشتهایی از جنس برنز یا مس که به طور معمول بر دوش ریشسفیدان هر محله حمل میشود، به مسجد میبرند و بعد از طواف مسجد، طشتها در جای مخصوص خود قرار گرفته و با خواندن دعای مخصوص طشت گذاری، پرازآب میشود.
علم بندی
علم بندی آئینی سنتی در منطقه آذربایجان است که در سومین روز از محرم برگزار میشود و در آن هیئتهای عزاداری در نقاط مختلف شهر و در میادین با برگزاری مراسم ویژهای علمهایی بزرگ را به نشان علم علمدار کربلا به اهتزاز در میآورند.
این مراسم با استقبال گسترده و باشکوه مردم برگزار میشود و در واقع آغاز مراسمهای عزاداری و حضور دستههای عزاداری در خیابانها است که از همان روز و شب دستههای عزاداری در خیابانها حاضر شده و پس از سینهزنی و زنجیرزنی در یکی از مساجد و حسینیههای شهر حاضر شده در آنجا به سینهزنی و سوگواری میپردازند.
برپایی سفره احسان و نذری
در ایام محرم بهویژه در دهه اول و در روز تاسوعا و عاشورا مانند همه مناسبتهای مذهبی سال، در مساجد و حسینیهها سفره حضرت سیدالشهدا (ع) پهن شده و مردم به اطعام از این سفره مبارک میپردازند.
اکثر غذاهای طبخ شده آبگوشت یا برنج است که با خورشتهای مختلفی جهت پذیرایی از عزاداران حاضر میشود.
البته برخی نیز ترجیح میدهند تا غذای احسان و نذری را در ظروف یکبارمصرف بین مردم در نقاط مختلف شهر توزیع کنند.
در کنار این موضوع، پخش غذا و شیر و شربت و شلهزرد، بستن پارچه بر علمهای دستههای عزاداری و دادن خون به بیماران نیازمند از دیگر احسانها و نذرهای ستوده در ایام سوگواری حضرت اباعبدالله حسین (ع) است.
مراسم شیرخوارگان حسینی به یاد طفل ششماهه کربلا
مراسم شیرخوارگان حسینی همه ساله در نخستین جمعه ماه محرم برگزار شده و مراسمی است که به یاد طفل ششماهه کربلا برگزار میشود و در آذربایجان نیز اینگونه است.
در این آئین که با استقبال گسترده مردم مواجه میشود، مادران کودکان ششماهه خود را به یاد شیرخوار دشت کربلا به مصلی ها، حسینیهها، مساجد و امامزادهها برده و ضمن شرکت در مراسم در مظلومیت اباعبدالله الحسین (ع) و یارانش میگریند.
شاخسی
در این نوع عزاداری جمعی از مردان از پیر و جوان گرفته تا میانسال و کودک، شانه در شانه هم قرار گرفته و در صفهای طویل، طول خیابان و محله را طی میکنند.
در این نوع عزاداری هم چنین افراد چوبی در دست میگیرند که نشانه شمشیر است و گویای این است که این افراد خواستار یاری امام حسین (ع) در کربلا هستند و به زبان محلی نام شاخسی بر آن نهادهاند که گویای همان شاه حسین است.
ذبح قربانی
ذبح قربانی از دیگر آئینهای ویژه ماه محرم در آذربایجان و میاندوآب است که معمولاً مردم برای ادای نذری خود انجام میدهند.
ذبح و قربانیکردن دام معمولاً در مقابل دستههای زنجیرزنی و سینهزنی میشود و بهویژه در صبح روز تاسوعا، ذبح قربانی در محلات مختلف نمود بیشتری دارد.
حضور بر سر مزار شهدا و قبرستانها
دستههای مختلف عزاداری میاندوآب طبق روال هر سال و با سبک و شیوه سنتی با یک نظم خاص در بعدازظهر روز تاسوعای حسینی در مزار شهدا حاضر شده و به سوگواری میپردازند.
مرثیهها و نوحههای خوانده شده در دستههای عزاداری به زبان ترکی آذربایجانی و با همان لحن و سبک قدیمی است و دراینبین برخی از دستههای عزاداری با تجمع در یک مکان خاصی شروع به روضهخوانی و مرثیهسرایی میکنند.
حضور در منزل تازه درگذشتگان
خانه درگذشتگان، خانه بیماران، گلزار شهدا و قبرستانها از دیگر محلهایی است که دستههای عزاداری در آن حضور مییابند.
پوشیدن لباس سیاه تا روز اربعین حسینی ادامه مییابد و برخی دستارهای سیاه بسته شده به سرشان را نیز تا اربعین حسینی نگه میدارند.
شبیهخوانی و برپایی مجلس تعزیهخوانی
شبیهخوانی و مراسم تعزیه یکی از رسومات مردم میاندوآب در روز عاشورا و بهویژه در ایام محرم و صفر است که در این شهر و روستاهای تابعه آن برگزار میشود.
در این مراسم برخی از وقایع واقعه عاشورا، در عزای امام حسین (ع) و یارانش در روز عاشورا، شبیهخوانی میشود.
در روزهای سیزدهم و هفتم ماه محرم و نیز در اربعین حسینی در برخی مناطق، مجالس تعزیهخوانی متناسب با ایام به چشم میخورد.
عزاداری و گریه بر مصیبتهای امام حسین (ع) تنها هدف برگزاری مراسمهای ماه محرمالحرام نیست؛ بلکه این عزاداریها، اهداف بزرگی مانند تقویت روح استکبارستیزی، بصیرتافزایی، حفظ مکتب و شریعت امامان، تزکیه نفس، معرفی اهلبیت معصوم (ع) بهعنوان الگو مسلمانان، وحدت میان امت مسلمان، معرفی اسلام حقیقی به جهانیان، کسب معنویت و تعلیم معارف دینی و… را نیز دارد که بسیاری از مشکلات جامعه اسلامی را میتوان بر طرف کرد.
انتهای خبر/
ثبت دیدگاه