به گزارش خبرنگار گروه دین و اندیشه پایگاه خبری تحلیلی «زرین خبر»، یک ماه مراقب از بندگی خالصانه برای ماندن بر خوان کریمانه خدا به پایان رسید و با مشاهده هلال ماه شوال، عید فطر دیگری آمد تا انسان‌ها پاک‌شدن دوباره فطرت‌هایشان از غبار دنیا را جشن بگیرند.
ماه رمضان، ماه میهمانی خدا، غفران و رحمت و ماه بندگی خالصانه خدا که به پایان می‌رسد؛ با مشاهده هلال ماه شوال، عید فطر ازراه‌رسیده و روزه‌داران یک ماه بندگی را جشن می‌گیرند.
عید فطر در کنار اعیاد قربان، غدیر و مبعث ایامی هستند که در دین مبین اسلام از آنها به‌عنوان عید یاد شده و از جایگاه والایی در نزد مسلمانان برخوردار هستند و مسلمانان با برگزاری آئین‌های ویژه‌ای این ایام را گرامی می‌دارند.
عید فطر یکی از مهم‌ترین جشن‌ها در دین مبین اسلام است که پس از پایان ماه مبارک رمضان و آغاز ماه شوال برگزار می‌شود.
عید سعید فطر مانند هر مناسبت خاصی در نقاط مختلف دنیا با آداب‌ورسوم ویژه‌ای گرامی داشته می‌شود که ریشه در فرهنگ آن منطقه دارد و این عید سعید در منطقه میاندوآب و آذربایجان جایگاه ویژه‌ای داشته و مردم آن را به شکرانه یک ماه بندگی با آداب‌ورسوم خاصی گرامی می‌دارند.
روزهای پایانی ماه رمضان که می‌رسد؛ مردم کم‌کم خود را برای رسیدن عید فطر آماده می‌کنند و نخستین مشخصه این ایام نیز دست‌به‌کار شدن خانم‌ها برای نظافت خانه و خانه‌تکانی کوتاه است.
این کار برای این انجام می‌گیرد که در روز عید، مردم با خانه تمیز و پاکیزه به استقبال میهمانان خود بروند و در تمام اعیاد نیز معمولاً رسم بر این است که از چند روز قبل خانه‌تکانی انجام گیرد.
شب آخرین روز رمضان نیز که شب عید فطر است، از خانه‌ها عطر برنج دم‌کرده به مشام می‌رسد و رسم است که در شب عید، خانواده‌ها برنج را به‌عنوان اصلی‌ترین غذای خود انتخاب کرده و بانوان با خورشت‌های مختلف آن را تهیه و برای آخرین افطار رمضان آماده کنند.
رسم گذشتگان برای دیدن ماه
از بزرگان فامیل که درباره آداب‌ورسوم این ایام بپرسید، حتماً از رسمی که در آن به دنبال رویت ماه بودند، نام می‌برند، رسمی که امروزی‌ها شاید کمتر با آن آشنایی داشته باشند.
در گذشته‌های دور رسم بود که بزرگان در شهرها و به‌ویژه در روستاها به پشت‌بام رفته و به دنبال رویت ماه بودند و وقتی هم که ماه رویت می‌شد به چهره یک کودک نگاه می‌کردند و عده‌ای هم رسم بر نگاه به آئینه داشتند.
نماز عید فطر جلوه زیبای بندگی
مهم‌ترین و بارزترین مشخصه عید سعید فطر، اقامه نماز عید فطر است که در واقع زیباترین جلوه و نمود روز عید نیز است.
در روز عید، مصلی میاندوآب و مساجد در مناطق مختلف میزبان خیل مردم مسلمان و روزه‌دار می‌شود که در صفوف به‌هم‌پیوسته نماز عید فطر، جلوه‌هایی زیبایی از بندگی خداوند را به نمایش می‌گذارند.
در میاندوآب رسم است که مردم قبل از طلوع خورشید در مکان‌های اقامه نماز عید فطر اجتماع کرده و قبل از نماز عید، نماز صبح را نیز به جماعت به پا دارند.
حتی دراین‌بین می‌توان به پخش نذری نیز اشاره کرد که در قبل از اقامه نماز، عده‌ای از مردم هم ترجیح می‌دهند تا نذورات خود شامل نان روغن، کیک و غیره را در بین نمازگزاران پخش کنند.
کنارگذاشتن زکات فطریه
آخرین شب ماه مبارک رمضان، سرپرست خانواده با محاسبه میزان فطریه افراد آن را از قوت سالانه خانواده یا از پول جدا کرده و در محل خاصی قرار می‌دهد.
رسم است که وقتی سرپرست خانواده میزان فطریه را محاسبه و جدا کرد، اعضای خانه بر روی آن دست می‌زنند تا فطریه‌شان گردن کسی نیفتد.
طنین تکبیرهای «الله‌اکبر» در مصلی و مساجد
در صبح روز عید فطر از جای‌جای شهر نوای دلنشین تکبیر «الله‌اکبر، الله‌اکبر، الله‌اکبر، لا اله الا الله و الله‌اکبر و الله‌اکبر و لله الحمد» که برگرفته از آیه‌ای قرآن کریم است در قبل و بعد از نماز عید فطر به گوش می‌رسد.
تکبیر گفتن در واقع در روز عید فطر یکی از رسوم مسلمانان در روز عید فطر است که در میاندوآب نیز جلوه خاصی داشته و دارد.
صله ارحام
پس از اینکه نماز عید اقامه شد، بازار دید و بازدیدها و صله ارحام داغ می‌شود و کوچک‌ترها به دیدار بزرگ‌ترها رفته و عید را به وی تبریک می‌گویند .
حتی برخی از خانواده‌ها نیز در منزل بزرگ‌خاندان جمع شده و اولین وعده نهار بعد از ماه مبارک رمضان را میهمان بزرگ‌تر خانواده هستند.
به‌طورکلی صله ارحام پای ثابت همه اعیاد مسلمانان است که در عید فطر نیز مانند سایر اعیاد جای ثابت و ویژه‌ای دارد.
بردن عیدی برای نوعروسان
در همه اعیاد رسم است که در منطقه آذربایجان و میاندوآب برای نوعروسان خانواده، تحفه‌ای به‌عنوان عیدی می‌برند و در عید سعید فطر نیز این‌گونه بوده و خانواده‌ها برای نوعروسان در روز عید فطر، عیدی می‌برند.
این عیدی‌ها بیشتر شامل شیرینی و لباس بوده و توسط خانواده داماد تدارک دیده می‌شوند و معمولاً خانواده داماد به همراه چند تن از زنان عیدی را به خانه نوعروس می‌برد.
شب عید تازه درگذشتگان
یک روز مانده به عید فطر، مراسم شب عید اموات و رفتگان یا به زبان محلی، قره بایرام در نقاط مختلف شهر و روستاها برای گرامیداشت اموات درگذشته در یک سال گذشته برگزار می‌شود، البته برخی نیز ترجیح می‌دهند تا این مراسم را در روز عید برگزار کنند.
از سوی دیگر در روز عید نیز برخی خانواده‌های شهدا بر سر مزار شهدا رفته و قبور شهدا را عطرافشانی و غبارروبی می‌کنند.
توصیه‌ها و سفارش‌های دینی
علاوه بر این رسومات در منابع دینی نیز اعمال و توصیه‌هایی در مورد شب و روز عید فطر به مسلمانان شده است که از آن جمله می‌توان به قرائت ادعیه و قرآن، غسل عید، عطر زدن و مسواک‌کردن نام برد.
هم چنین در متون دینی از اعمال زیر به‌عنوان اعمال روز عید فطر نام‌برده‌شده است که از آن جمله می‌توان به پرداخت زکات فطریه پیش از نماز عید، غسل کردن، پوشیدن جامه نیکو و به‌کاربردن بوی خوش، افطار پیش از نماز عید در اوّل روز که در این زمینه شیخ مفید فرموده است: «مستحب است مقدار کمی از تربت سیدالشهدا، امام حسین (ع) را تناول نماید که شفای هر دردی است»، حرکت پس از طلوع آفتاب برای نماز عید، اقامه نماز عید و قرائت دعای ندبه را نام برد.
عید فطر عید پاداش برای بندگان الهی
روزهای ماه رمضان و روزه‌داری به‌عنوان یک فرصت برای پاک‌سازی روح و جسم، تقویت ایمان و انجام عبادات است و عید فطر، روز پاداش گرفتن بعد از ماه رمضان است.
ما در روز عید فطر می‌آییم تا در این روز پروردگار را شکر گوییم که ما را به ضیافت رمضان، ماه رحمت و بخشش راه و در زیر بار نعمت‌های بیکرانش جای داد.
می‌آییم تا از خداوند سپاسگزاری کنیم که ما را بر روزه این ماه و نماز و عبادتش به آخرین شب رساند.
برخی ایام خاص و ایام‌الله هستند و روز عید قربان و عید فطر، چنین ایامی هستند که خداوند روزی و رحمت خود را بر بشریت عنایت کرده است.
عید سعید فطر، بهترین فرصت برای جمع‌بندی و محاسبه اعمال خود در ماه مبارک رمضان بوده و فرصت مناسبی است تا اعمال ماه رمضان را با اعمال مخصوصی که برای شب و روز عید فطر، وارد شده، تکمیل کنیم.
عید فطر عید پاداش برای بندگان الهی بوده و شاید یکی از بزرگ‌ترین پاداش‌های الهی این باشد که خدا همه ما را موفق کند تا بتوانیم وسیله رحمت الهی را تا ماه رمضان آینده برای خودمان باقی بداریم.
انتهای خبر/
