به گزارش زرین خبر، در دین مبین اسلام، روزهایی هستند که از جایگاه والایی در نزد مسلمانان برخوردار بوده و از آنها به عنوان عید یاد شده است.
این ایام که مسلمانان بسیار آنها را گرامی می دارند، عید فطر در اول شوال، عید قربان در ۱۰ ذی الحجه، عید غدیر در ۱۸ ذی الحجه و عید مبعث در ۲۷ رجب هستند.
یکی از این ایام و اعیاد مبارک، عید سعید قربان در دههم ذی الحجه بوده و روز عید قربان روز بندگی، روز دوری از نفس، روز ذبح نفس و روز عید اکبر و عید الله است،
عید قربان، دارای درس ایثار و از خودگذشتگی است و حضرت ابراهیم(ع) در عید قربان توانست از امتحان بزرگ الهی سربلند بیرون آید و روزی است که انسان در برابر معشوق، هیچ بودن همه چیز را می‌پذیرد، خود و همه چیز را فدای او می‌کند.
از سوی دیگر در عید قربان نیز مانند همه اعیاد آداب و رسوم ویژه خود را داشته و بر طبق فرهنگ هر منطقه با رسوم و آئین های ویژه ای گرامی داشته می شود.
عید قربان در منطقه آذربایجان نیز با آیین های خاصی گرامی داشته می شود که در ادامه به این آداب و رسوم در منطقه میاندوآب و آذربایجان اشاره می کنیم.
خانه تکانی
خانه تکانی رسمی دیرینه و پر رمز و راز است که از گذشته های دور تا کنون هم چنان محکم و پا برجا مانده و رسم است که قبل از فرارسیدن اعیاد، بانوان دست به کار شده و گرد و غبار از خانه می زدایند.
خانه تکانی یا زدودن غبار از خانه را می توان در آستانه عید قربان مانند همه اعیاد در جای جای منطقه آذربایجان مشاهده کرد که خانم ها برای تمیز کردن و شستن غبار از خانه دست به کار می شوند تا خانه را برای عید قربان و ورود میهمانان آماده کنند.
ذبح قربانی
شاید مهم ترین مشخصه عید قربان، ذبح قربانی باشد که در صبح روز عید در دهم ذی الحجه انجام می شود.
در منطقه آذربایجان رسم بر این است که معمولا اعضای یک طایفه یا یک محله، دور هم جمع شده و گوسفند یا گاوی را به نیت قربانی کردن، خریداری کنند و آن را در روز عید قربان، ذبح کرده و بخشی را به فقرا اختصاص داده و بخشی از آن را نیز سهم خود کنند.
اما امروزه برخی ترجیح می دهند تا به جای سهیم شدن در خرید قربانی، مقداری گوشت را به نیت عید قربان از کسانی که دام هایی را به این منظور ذبح کرده اند، خریداری کنند.
تجلی بندگی در صفوف نماز عید قربان
نماز عید قربان، جلوه زیبای بندگی و عبودیت بوده و از جلوه های زیبای این عید بزرگ است که با حضور پرشور مردم مسلمان و دیندار متجلی می شود.
مانند نماز عید فطر، حضور اول وقت مردم آذربایجان و میاندوآب در نماز عید قربان، همیشه مثال زدنی و بی نظیر بوده و مردم قبل از طلوع خورشید در مکان های اقامه نماز عید اجتماع می کنند.
صله ارحام و دید و بازدیدهای عیدانه
یکی از مهم ترین شاخصه های روز عید، دید و بازدیدها و صله ارحام است که در عید قربان نیز به عنوان یکی از مهم ترین اعیاد مسلمانان از نمود بیشتری برخوردار است.
صله ارحام یکی از مهم ترین توصیه های دینی است که همواره مورد توجه مردم قرا دارد و این سنت حسنه و پسندیده به ویژه در ایام عید از شور و شوق خاصی برخوردار است.
رسم بر این است که کوچکترها به دیدار بزرگترها رفته و عید را به آنها تبریک می گویند و در این میان برخی از خانواده ها نیز رسم بر این دارند که در روز عید در منزل بزرگ خاندان جمع شده و در کنار یک دیگر این روز را بگذرانند.
غذای مخصوص روز عید
امروزه معمولا در این روز مردم تمایل به پخت کباب با گوشت قربانی دارند، در حالی که در گذشته کوفته غذای ثابت خانواده های آذربایجانی در این روز بوده که علی رغم جایگزینی با غذاهایی مانند چلو کباب، هنوز هم که هنوز هست برخی از خانواده ها پخت کوفته با گوشت قربانی را بر پخت کباب ترجیح می دهند.
بردن عیدی برای نوعروسان
در اعیاد رسم است که برای نوعروسان خانواده، تحفه ای به عنوان عیدی می برند و در عید سعید قربان نیز اینگونه بوده و خانواده ها برای نوعروسان عیدی می برند.
در عید قربان، خانواده داماد، عیدی شامل گوشت، شیرینی ، لباس و … را به همراه چند تن از زنان طایفه به عنوان عیدی به خانه نوعروس می برد.
البته برخی از خانواده ها هم که وضعیت مالی مناسبی داشته باشند، ترجیح می دهند به جای خریداری مقداری گوشت، یک دام را خریداری کرده و به عنوان قربانی برای ذبح کردن به خانواده عروس هدیه کنند.
شب عید تازه درگذشتگان
یکی دو روز مانده به عید نیز مراسم شب عید اموات و رفتگان یا به زبان محلی، قره بایرام در نقاط مختلف شهر و روستاها برای گرامیداشت اموات اخیر در گذشته برگزار می شود.
از سوی دیگر در روز عید نیز برخی خانواده های شهدا بر سر مزار شهدا رفته و قبور شهدا را عطر افشانی و غبارروبی می کنند.
طنین دعای عرفه
در روز نهم ذی الحجه نوای دعای عرفه از گوشه گوشه شهر به گوش می رسد و مردم در آستانه عید قربان؛ همه ساله دعای عرفه را قرائت می کنند که این موضوع نیز جلوه هایی زیبایی از عبودیت و بندگی را به نمایش می گذارد.
به طور کلی آداب و رسوم عید قربان در نزد مردم آذربایجان تنها به این موارد خلاصه نمی شود بلکه مردمان این دیار، به اعمال و توصیه های دینی در مورد شب و روز عید قربان نیز توجه دارند که از آن جمله می توان به قرائت ادعیه و قرآن ، غسل عید، عطرزدن و مسواک کردن نام برد.
انتهای پیام/