به گزارش زرین خبر به نقل از اروم نیوز،فروردین و اردیبهشت که می رسد در بیشتر شهرهای آذربایجان غربی می توانید ده ها و شاید صدها گونه گیاهی را ببینید که روی چرخ دستی ها و یا گونی های مختلف به صورت فله به فروش می رسد. برخی از این گیاهان خوراکی هستند و مهمان سفره های مردم می شوند.
برخی نیز خواص دارویی دارند و عمدتا عرق آن ها گرفته می شود. بیش از هزار گونه گیاهی با خواص دارویی و غذایی در طبیعت آذربایجان غربی رشد می کند که برای ایجاد ارزش افزوده صادراتی در این حوزه سرمایه گذاری کافی نشده است.
گیاهانی با خواص دارویی و غذایی
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان غربی، در این باره می گوید: بیش از نیمی از گونه های گیاهی موجود در آذربایجان غربی خواص دارویی دارند. در حال حاضر حدود ۱۵۰ نوع از این گیاهان توسط مردم استفاده می شود و از میان انواع گیاهان دارویی موجود ۴۲ نوع کشت می شود.
«میر صمد موسوی» ادامه می دهد: تاکنون حداکثر ۷۰۰ و حداقل ۴۶۰ گونه گیاهی دارویی از جمله کاسنی، شب بو و نعناع، بولاغ اوتی، ختمی، چوبان کبریتی، بادرنجبویه، شیرین بیان، ثعلب، مرزه، اله گز، نسترن، موسیر، گندله، داغ جعفری سی، داغ قارپیزی، دوه دابانی، مندی، قوش اوزومی، داغ سقزی، یمیشان، چریش، هویج وحشی، غازیاغی، یارپیز، کنگر، شوید، کهلیکاوتی و اوشقون در آذربایجان غربی شناسایی شده و استان از لحاظ تنوع گیاهان دارویی رتبه نخست کشور را به خود اختصاص داده است.
به گفته وی، در ارتفاعات آذربایجان غربی بیش از هزار نوع گیاه دارویی با خواص متفاوت رشد می کند. قارچ دنبالان، کنگر، مندی، غازیاغی، گاوزبان، بومادران، ریواس، مریم گلی، ختمی، اسطوخدوس، خاکشیر، اسفناج وحشی، موسیر، شنگ، گلپر و پنیرک از محصولات مرتعی و گردو، سیب حشی، زرشک، بادام کوهی، سماق، زالزالک، گالبی وحشی، آویشن، نسترن وحشی و انواع مختلف بلوط از محصولات جنگلی رویشگاه های استان هستند که به صورت عمده از سوی مردم بهره برداری می شود.
نبود سرمایه گذاری لازم
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان غربی، بیان می کند: در بین گونه های گیاهی، گیاهان دارویی سهم بیشتری را به خود اختصاص می دهند، این گیاهان در زمان رویش توسط مردم مورد بهره برداری قرار می گیرند و در خیابان به صورت مستقیم عرضه می شوند یا به کارگاه های مختلف فروخته می شوند.
موسوی، با اشاره به تنوع بالای گونه های گیاهی در استان اظهار کرد: هم اکنون حدود ۴۶۶ گونه گیاه دارویی شناسایی شده که از این تعداد ۷۲ گونه تیره مرکبات، ۳۲ گونه تیره گل سرخیان، ۲۵ گونه تیره چتریان، ۴۶ گونه تیره نعنائیان، ۲۹ گونه تیره نخودیان و ۲۲ گونه تیره چلیپاییان را می توان نام برد.
وی، با اشاره به لزوم ایجاد ارزش افزوده برای این ظرفیت خدادادی بیان می کند: میزان سودآوری یک هکتار از این گیاهان، حدود ۱۵ میلیون تومان بوده که ۲۰ برابر بیشتر از سودآوری محصولات کشاورزی دیگر نظیر گندم است.
این مسئول، فراوری و تولید صنعتی گیاهان دارویی را از دیگر ضرورت های این بخش به منظور جلوگیری از انقراض برخی گونه ها عنوان می کند و می افزاید: در حال حاضر فرآوری این گونه ها بسیار پایین و در حد اسانس گیری و عرق گیری سنتی است.
خطر انقراض
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی، هم درباره آخرین وضعیت گیاهان کوهی و دارویی در استان می گوید: در آذربایجان غربی ۱۳۰۰ گونه گیاهی وجود دارد که به دلیل بهره برداری بیش از حد از سوی مردم برای مصارف خانگی یا فروش، حدود ۱۲۰ گونه آن در خطر انقراض قرار دارد.
به گفته «عباسعلی روانلو»، گیاهان دارویی خوراکی آذربایجان غربی شامل شنگ، گندله، قازیاغی، دوه دابانی، آویشن، کهلک اوتی، نعناع کوهی، گول آقا، مزره کوهی، کنگر، ریواس، اوه لیک، سالمانجا، اسفناج دشتی و بولاغ اوتی و چندین نمونه دیگر است.
وی با بیان اینکه از ۵۰۰ گونه گیاه دارویی در حدود ۵۰ نوع آن خوراکی است، اظهار می کند: با توجه به اینکه بیش از هزار نوع از گیاهان موجود در کشور در این استان می روید، ظرفیت خوبی برای پروژههای تحقیقاتی و ایجاد ارزش افزوده در این بخش وجود دارد.
لزوم ترویج کشت گیاهان کم آب بر
روانلو، با بیان اینکه در جزایر دریاچه ارومیه نیز گونه های گیاهی رشد دارند، بیان می کند: پسته وحشی، ارس کوهی، درخت سقز و بادام کوهی از جمله مهمترین گونه های گیاهی این جزایر از مجموع بیش از ۵۰۰ گونه گیاهی قابل رشد در این مناطق هستند.
این مسئول، با اشاره به گونه های در حال انقراض اظهار می کند: مطالعات کارشناسان درباره ۱۲۰گونه گیاهی در حال انجام است که کار روی ۲۲ نوع این گیاهان به اتمام رسیده است.
وی با تاکید بر این که برخی از این گیاهان بومی منطقه هستند، عنوان می کند: در مجموع ۶۰ گونه از گیاهان شناسایی شده بومی آذربایجان غربی هستند که از این تعداد گیاهانی مانند بیزه، الهگز، نعناع کوهی، ریواس، کنگر و ثعلب شاخصتر و برای مردم آشناتر هستند.
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان، تاکید می کند: در حال حاضر گزارش‌هایی مبنی بر قاچاق برخی از این گیاهان از مرزهای استان به کشورهای همسایه نیز دریافت شده است.
وی، با اشاره به بحران خشکسالی در کشور، بیان می کند: برخی از گیاهان دارویی می توانند از سوی شهرداری در معابر شهری کاشت شوند. گیاهانی مانند رزماری، انواع آویشن، نسترن و … برای این کار مناسب هستند. در صورت وجود تعامل بین شهرداری و ادراه کل منابع طبیعی می توان در این زمینه اقدام کرد.
انتهای پیام/