به گزارش زرین خبر، امروز پنجم شهریور ماه روز تولد محمد زکریای رازی و روز داروساز نام گرفته است و به همین مناسبت نگاهی داریم به معضلی به نام مصرف خودسرانه دارو که متاسفانه امروز گریبانگیر اکثر افراد جامعه ما است.
دارو یکی از حلقه های مهم درمان بیماری ها بوده که باید توسط پزشکان تجویز شود و مصرف خودسرانه آن می تواند عوارض و پیامدهای بدتری به جای درمان داشته و سبب تشدید بیماری و یا به دلیل تداخل دارویی که ناشی از ناآگاهی نسبت به دارو می شود، عوارض دیگری را در پی داشته باشد.
بر اساس آمار، ایران به لحاظ مصرف دارو جزو 20 کشور برتر دنیا است و در آسیا بعد از چین رتبه دوم را دارد و این درحالی است که 20 درصد کل داروهای مصرفی در ایران به صورت خودسرانه و بدون تجویز پزشک مصرف می‌شود و سالانه بیش از10 هزار مورد عارضه ناشی از مصرف نادرست دارو گزارش می‌شود.
هر ایرانی به‌طور متوسط در یک سال 339 بار دارو می‌خورد که این رقم چهار برابر آمار جهانی است و سرانه مصرف داروهای تزریقی در ایران حدود 4/ 11 درصد است، که تقریبا چهار برابر این میزان در جوامع توسعه‌یافته بوده و سرانه کلی مصرف دارو در ایران سه برابر استاندارد جهانی است.
مصرف به جا و درست دارو می تواند درمان بخش باشد اما مصرف نابجا و غیر صحیح دارو نه تنها درمان بخش نیست، بلکه مضر است و متاسفانه در جامعه ایرانی نیز مصرف خودسرانه دارو یکی از معضلاتی است که در بخش درمان با آن روبرو هستیم و متاسفانه اینکه کمتر کسی به توصیه ها و هشدارها در این زمینه توجه دارد.
بارها شده که فردی با اندکی سردرد، به داروخانه رفته و قرصی را خودسرانه خریداری و مصرف کند غافل از اینکه شاید این سردرد علل دیگری داشته باشد که نیاز به معاینه پزشک و تجویز دارو توسط وی دارد.
شاید این افراد بر این باور باشند که در صورتی که دارو عارضه داشته باشد، در همان لحظه نشان می دهد اما نمی دانند که عوارض برخی داروها لحظاتی بعد خودنمایی کرده و برخی داروها نیز عوارض آنها در طولانی مدت نمایان خواهد شد و عوارض آنها نهفته می ماند.
نمونه این موضوع مصرف آنتی بیوتیک ها هستند که آمار بالایی را در مصرف خودسرانه به خود اختصاص داده اند و مصرف بیش از حد آنها موجب مقاوم شدن میکروب‌های بدن در برابر داروها شده و در نتیجه سبب کاهش مقاومت بدن و ضعف ایمنی شده و علاوه بر خطر مسمومیت ها، پیشرفت بیماری و طولانی شدن دوره درمان را نیز به همراه دارد.
از سوی دیگر در اکثر خانه های ما ایرانیان نیز داروهایی وجود دارند که پس از هر تجویز پزشک و به دنبال فروکش کردن آثار و علایم بیماری هایی مانند سرماخوردگی، به جای مصرف کامل دارو، در خانه انباشت شده و در مواقع بیماری بدون اینکه توسط پزشک تجویز شوند، مجددا مورد استفاده قرار می گیرند.
سمی به نام دارو!
یکی از کارشناسان غذا و دارو در این زمینه معتقد است که مصرف بیش از حد دارو و یا بدون تجویز دارو می‌تواند در جای خود تبدیل به سم شود و موجب آسیب به بیمار شود.
جواد تاج کی می گوید: گاهی هزینه‌ای که برای یک مشاوره کوچک و یا مراجعه به پزشک خرج می‌شود، می‌تواند از هزینه‌ای که در مصرف داروی خود سرانه خرج می‌شود کمتر باشد، از همین رو بهتر از در این زمینه پیشگیری کنیم و خودسرانه و بدون تجویز پزشک دارو مصرف نکنیم.
استفاده از تقویت کننده‌ها و مکمل‌های غذایی یکی دیگر از موضوعاتی است که جامعه امروز در جامعه ما زیاد شده و بسیاری از افراد بر این باور هستند که با مصرف این مکمل‌ها و ویتامین‌ها می‌تواند وضعیت سلامتی خود را بهبود بخشد، در حالی که مصرف همین مکمل‌ها و ویتامین‌ها هم بدون تجویز دارو می‌تواند باعث مشکلاتی شود و از همین منظر این مکمل‌ها باید با تجویز پزشک استفاده شود.
تجویز داروی بیشتر دلیل بر نتیجه سریعتر و بهتر نیست
متاسفانه در جامعه ایرانی فرهنگ خوددرمانی تا حد زیادی رواج یافته و این روزها کمتر کسی برای بیماری‌های سطحی به پزشک مراجعه می‌کند و در صورت رجوع به پزشک نیز به اشتباه، تجویز داروی بیشتری را از پزشک خواستار می‌شوند.
منصور که سال هاست در داروخانه کار می کند، در این زمینه به خبرنگارما می گوید: متاسفانه برخی از افراد تصور می کنند که داروی بیشتر، نتیجه بهتر می دهد و بارها شده که چندین نوع دارو را از داروخانه ها درخواست کنند.
وی ادامه می دهد: مدام بیماران با دردهای شناخته و ناشناخته به ما مراجعه کرده و بدون اینکه از عوارض دارویی یک داروی خاص با خبر باشند درخواست دارو می‌کنند و در این بین هم کمتر کسی به توصیه های دکتر دارو ساز که در داروخانه حضور دارد، توجه می کند.
تهدید سلامت جامعه با تبدیل شدن هرخانه به یک داروخانه
در این زمینه عضو کمیسیون اجتماعی مجلس با بیان اینکه ایران رتبه دوازدهم در جهان در مصرف خودسرانه دارو را دارد، گفت: این مسئله در آینده ای نه چندان دور مشکلات زیادی را برای افراد پدید می آورد.
محمد وحدتی هلان در گفت وگو با خبرگزاری خانه ملت، نسبت به مصرف خودسرانه دارو در کشور هشدار داد و افزود: متاسفانه مصرف خودسرانه دارو در کشور به شکل نگران کننده ای رایج شده است درحالی که عوارض جبران ناپذیری بر سلامتی افراد باقی می گذارد.
نماینده مردم بستان آباد در مجلس شورای اسلامی، ادامه داد: استفاده مداوم از آنتی بیوتیک ها باعث مقاومت بدن شده و اگر بیماری دیگری در فرد ایجاد شود به سختی می توان با آن بیماری مبارزه کرد.
این نماینده مردم در مجلس دهم، با بیان اینکه مصرف خودسرانه دارو باعث متضرر شدن در اقتصاد درمان نیز می شود، تصریح کرد: اکنون در هر منزلی، داروخانه کوچکی وجود دارد که داروهای زیادی در آن وجود دارد و به مصرف می رسد.
وی یادآور شد: خوددرمانی در کشور به تولیدات دارویی نیز ضربه می زند و نیاز است از این معضل در حوزه سلامت جلوگیری شود؛ بدون شک راه اندازی کارت سلامت به افراد باعث می شود روند درمان بیماری برای پزشکان مشخص شود و هر پزشک ناچار به نسخه پیچی زیاد برای بیماران نگردد.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی، گفت: رتبه دوازدهم ایران در مصرف خودسرانه دارو را نگران کننده است و نشان می دهد در این زمینه ضعیف عمل کردیم و اگر از این موضوع جلوگیری نشود در آینده ای نه چندان دور عوارض زیادی دامن گیر افراد می شود.
خوددرمانی ممنوع
باید گفت که مدیریت منطقی مصرف دارو نیازمند بستر سازی فرهنگی و اصلاح نواقص موجود در نظام دارو و درمان است وارتقای سطح دانش عمومی مردم از نحوه صحیح مصرف دارو، تنها از عهده دانشگاه علوم پزشکی بر نمی آید و عزم و همت همگانی را می طلبد.
فرهنگ صحیح مصرف دارو باید از سنین کودکی و نونهالی آموزش داده شده و در این بین اجرای طرح آموزشی در مدارس می تواند با هدف ترویج نحوه مصرف صحیح دارو، مثمر ثمر باشد.
البته این دوره نباید مختص یک قشر و یا افراد خاصی باشد، بلکه باید دوره های آموزشی عمومی و دوره های آموزشی تخصصی در میان اقشار مختلف در خصوص عوارض مصرف خودسرانه دارو برگزار شده و بر ممانعت از مصرف خودسرانه دارو تاکید شود.
باید به مردم هوشیاری و آگاهی داد که فریب تبلیغات دروغین شبکه های ماهواره ای را که روزانه انواع داروها را به اسامی مختلف تبلیغ کرده ومردم را فریب می دهند، نخورند و این باور را در جامعه ترویج کرد که هر ماده شیمیایی موجود در اقلام دارویی اگر درست و به اندازه مصرف نشود پایه ای برای بروز مشکلات جدی در سلامت می شود.
انتهای پیام/
ثبت دیدگاه