آئین سنتی “چشمه باشی” و حکایت روشنی آب و کوزه نو
۲۴ اسفند ۱۴۰۱ - ۸:۰۲
شناسه : 306366
3
رفتن به سرچشمه، یکی از آداب و رسوم ماندگار و قدیمی است که در صبح آخرین روز چهارشنبه سال در میاندوآب و منطقه آذربایجان به چشم می خورد.
پ
پ

به گزارش گروه اجتماعی زرین خبر،  در واپسین روزهای زمستان قرار داریم و صدای پای نوروز و بهار می آید، مردم در تکاپو و جنب و جوش هستند و در تدارک سال نو و فصل تازگی و امروز نیز در آخرین روز چهارشنبه سال قرار داریم، روزی که در بین مردم آذربایجان و میاندوآب دارای آئین های خاصی است.

صبح روز چهارشنبه آخر سال که می شود، مردم به رسم دیرین در سواحل رودخانه های زرینه رود(جغاتو) و سیمینه رود(تاتائو) میاندوآب حاضر می شوند و از جمله معدود آداب و رسومی است که علی رغم پیشرفت ها و تکنولوژی هنوز هم مردم این دیار به آن پایبند بوده و آن را اجرا می کنند حتی اگر متفاوت از قبل باشد.

در این آئین که “چشمه باشی” یا رفتن بر سر چشمه آب معروف است، مردم با رفتن بر سر آب چشمه ها و رودها، کوزه هایی را که در شب آخرین چهارشنبه سال تهیه کرده اند، پر از آب کرده و برای همدیگر آروزی سالی خوب و خوش را دارند.

در آذربایجان چهار، چهارشنبه آخر سال جشن گرفته می شود که نخستین چهارشنبه اسفند ماه چهارشنبه باد، دومین آن چهارشنبه خاک، سومین چهارشنبه آتش و چهارمین آن چهارشنبه آب نام دارد.

مردم آب را نشانه روشنی و پاکی دانسته و اعتقاد دارند که با این کار، سال جدید، سالی سرشار از روشنی و زلالی و پاکی خواهد بود و در همه جا نیز آب وسیله پاکی، شفافیت و طهارت آیینی است و آن علامت برکت است و شاید به همین دلیل است که در صبح آخرین چهارشنبه سال مردم بر سر چشمه حاضر می شوند.

رسم زیبای “چشمه باشی” و حکایت آب و آتش

کربلایی احمد، یکی از ریش سفیدان میاندوآبی در گفت و گو با خبرنگار زرین خبر با اشاره به اینکه رفتن به سرچشمه، یکی از آداب و رسوم ماندگار و قدیمی است که در میاندوآب و منطقه آذربایجان به چشم می خورد، گفت: در گذشته رسم بر این بود که مردم بعد از پرکردن کوزه از آب، ضمن شادی و روشن کردن آتش، سه یا هفت بار از روی آب می‌پریدند و برای خود در سال جدید آرزوی سلامتی می‌کنند که امروزه کمتر شاهد این موضوع هستیم.

وی با بیان اینکه در گذشته در این روز مردم لباس های تمیز و تازه خود را می پوشیدند و کوزه تازه ای که در بین اقلام خرید چهارشنبه قرار داشت را از آب تازه پر کرده و چایی صبحانه روز چهارشنبه شان را از همان آب تهیه می کردند، افزود: آئین چشمه باشی، رسم خیلی زیبایی است که از گذشتگان برای ما یادگار مانده است هر چند که برخی از آئین های آن تغییر یافته است.

به گفته بزرگان؛ گذشتگان و کسانی که این آئین را انجام می دهند، با خود کوزه هایی را به همراه برده و معتقد بودند که آب‌ها هنگام تحویل سال از نو متولد می‌شوند و کوزه‌های کهنه خود را شکسته و کوزه‌های تازه را با آب پر می‌کنند تا در سال جدید به کنج اتاق‌ها بپاشند یا در مشک بریزند یا چایی دم کنند و به این ترتیب ضمن دور کردن قضا و قدر الهی برای آنها در سال جدید مایه برکت باشد.

جشن نوروزگاه و آئین “چشمه باشی” در میاندوآب

اما در سال های اخیر این آئین سنتی در میاندوآب با برگزاری ویژه برنامه ای به نام “نوروزگاه” نیز همراه شده است و ویژه برنامه ای شامل اجرای موسیقی محلی عاشیقلار، آئین های سنتی، نمایش طنز، اجرای بازی های بومی  و محلی در ساحل رودخانه زرینه رود میاندوآب برگزار می شود.

امسال نیز، مراسم جشنی در صبح آخرین روز چهارشنبه سال در ساحل رودخانه زرینه رود میاندوآب برگزار شد تا بار دیگر مردم میاندوآب مانند همه سال ها، دوباره دورهمی در ساحل زیبای زرینه رود(جغاتو)  داشته باشند.

انتهای پیام/

ثبت دیدگاه

دیدگاهها بسته است.